11 knallende weetjes

Wist je dat het afsteken van vuurwerk met oud- en nieuw oorspronkelijk bedoeld was om kwade geesten weg te jagen? In het begin was dat niet met vuurwerk, maar werd er op andere manieren lawaai gemaakt.

Wist je dat in de achttiende eeuw in Nederland al voetzoekers en vuurpijlen werden afgeschoten. In de negentiende eeuw kwam er ook knalvuurwerk, zoals rotjes en zevenklappers. In dat vuurwerk werd buskruit gebruikt.

Wist je dat buskruit is uitgevonden in China? De vroegste beschrijving van het explosieve poeder staat in een Chinese militaire encyclopedie uit de elfde eeuw. 

Wist je dat buskruit bestaat uit 75% zwavel, 10% salpeter en 15% houtskool? 

Wist je dat het rotje werd uitgevonden door de Chinese monnik Li Tian. Deze monnik woonde in de plaats Liu Yang en die plaats is nog steeds de belangrijkste plek waar vuurwerk voor de hele wereld wordt gemaakt.

Wist je dat in sommige streken van Nederland met oudjaar traditie is om carbid te schieten? Carbidschieten gebeurt meestal met een ouderwetse, metalen melkbus van 30 liter. Er gaat nat carbid in dat een explosief gas vormt dat dan wordt aangestoken. De ontploffing die volgt blaast het deksel de lucht in

Wist je dat sinds 2014 het carbidschieten officieel bij het nationaal erfgoed van Nederland hoort?

Wist je dat licht veel sneller door de lucht gaat dan geluid? Daardoor zie je bij onweer meestal eerst het licht en hoort pas later de donder. 

Wist je dat het een harde knal geeft als een straaljager door de geluidsbarrière gaat? Die knal ontstaat zo: de straaljager maakt zelf geluid dat als golven voor hem uit gaat. Als hij sneller gaat dan het geluid, haalt hij die geluidsgolven in, terwijl hij ook nog steeds nieuwe geluidsgolven maakt. Zo botsen de golven als het ware op elkaar en hoor je een harde klap.

Wist je dat dynamiet in 1866 is uitgevonden door Alfred Nobel? Zijn bedoeling was om een veiliger springstof te maken dan nitroglycerine. Toen het dynamiet in oorlogen gebruikt werd en dood en ellende veroorzaakte, kreeg Alfred Nobel spijt van zijn uitvinding. Om het goed te maken, liet hij zijn vermogen na aan de wetenschap. Nog steeds worden daarvan ieder jaar de Nobelprijzen betaald.

Wist je dat knalerwten kleine papieren balletjes zijn met steentjes en zilverfulminaat erin gewikkeld? Als je zo’n knalerwt hard op de grond gooit, ontploft ie met een kleine knal. Zilverfulminaat is een soort zeer explosief zout. Er gaat minder dan 1 tiende milligram in een knalerwt.