10 weetjes over zwanen

Wist je dat er in Nederland drie soorten zwanen voorkomen? Knobbelzwanen, wilde zwanen en kleine zwanen. De laatste twee soorten zijn trekvogels. Alleen de knobbelzwanen blijven het hele jaar in Nederland. 

Wist je dat knobbelzwanen zo heten omdat ze net boven hun oranje snavel een zwarte knobbel op hun voorhoofd hebben?

Wist je dat zwanenparen hun hele leven samen blijven? Als één van een zwanenstel sterft, duurt het minstens een broedseizoen lang voor de ander een nieuwe partner vindt. 

Wist je dat knobbelzwanen vooral waterplanten eten? Met hun lange nek kunnen ze tot bijna een meter diep onder water komen om die planten te vinden en met hun sterke snavel af te breken. Grondelen heet dit duiken naar voedsel.

Wist je dat een zwaan 9 tot 12 kilo weegt? Met zo’n gewicht valt het niet mee om op te stijgen. Zwanen stijgen bij voorkeur op door eerst een stuk ‘over het water te lopen’ en ook het landen gebeurt weer op het water. Bij die landing hebben ze nog veel vaart en remmen ze zichzelf af door hun poten naar voren uit te strekken en hun staart uit te spreiden.

Wist je dat de vleugels van een vliegende zwaan een zingend geluid maken? Dat geluid wordt veroorzaakt door de wind die langs de vleugelpennen blaast.

Wist je dat de meeste jonge knobbelzwanen eerst grijs zijn, dan bruin en pas in het tweede jaar van hun leven wit? Maar er zijn ook jongen die meteen al wit zijn.

Wist je dat in de stad Brugge al vanaf de Middeleeuwen zwanen rondzwemmen. De stad kocht in het begin van de 15e eeuw het recht om zwanen te houden. De dieren waren in die tijd een statussymbool. Alleen de adel mocht ze houden.  Nog steeds zijn in de reien (kanaaltjes) van Brugge altijd zwanen te vinden.

Wist je dat in de Middeleeuwen bij feestelijke gelegenheden wel zwanen werden gegeten? Een zwaan werd in z’n geheel opgediend: eerst werd het vel met veren en al verwijderd, dan werd het vlees klaargemaakt en vervolgens weer teruggedaan in het vel. Eet smakelijk.

Wist je dat de uitdrukking “iemands zwanenzang” wordt gebruikt voor het laatste werk dat iemand voor zijn of haar sterven maakt. Vaak gaat het over kunstzinnige zaken zoals muziek of geschreven teksten, maar ook een laatste bokspartij is wel als zwanenzang beschreven. De uitdrukking komt voort uit de mythe dat zwanen zingend hun dood tegemoet gaan.