10 zonnegele weetjes

Wist je dat geel een van de drie primaire kleuren is? De andere twee zijn blauw en rood. Deze drie zijn de basis van alle andere kleuren.

Wist je dat in de Belgische provincie Antwerpen een stad ligt die Geel heet?  De stad heeft een kleine 40.000 inwoners en haar beschermheilige is de heilige Dimphna van Geel. 

Wist je dat in China de kleur geel lange tijd de exclusieve kleur van de keizer was? Niemand anders dan de keizer mocht de kleur geel dragen; wie het toch deed, riskeerde de doodstraf. 

Wist je dat code geel de lichtste waarschuwingscode is voor gevaarlijke weersituaties? Bij code groen is er niets aan de hand, code geel betekent: wees alert, vooral als je onderweg bent. Bij nog grotere kans op zwaar weer wordt de code oranje en tenslotte voor extreem weer code rood uitgegeven.

Wist je dat geelwortel de Nederlandse naam is voor de specerij kurkuma uit Zuid-Azië? Kurkuma (ook wel koenjit) wordt gemaakt van de wortel van de plant Curcuma longa. Het wordt o.a. gebruikt in kerriepoeder, dat hier zijn gele kleur van krijgt. Aan kurkuma worden veel goede eigenschappen toegedicht. Zo zou het kanker kunnen genezen en tandenpoetsen met kurkuma zou de tanden kunnen bleken. Beide beweringen missen een wetenschappelijke onderbouwing.

Wist je dat de kleur geel geassocieerd wordt met lente en vruchtbaarheid? In het vroege voorjaar zie je veel gele planten bloeien. De goudgele zon gaat schijnen, gele kuikens komen uit het ei. Het christelijke paasfeest valt altijd in het voorjaar en behalve dat geel toch al bij die periode hoort, staat de kleur ook voor licht en glorie, het allerhoogste. Zo komt het dat Pasen sterk verbonden is met de kleur geel.

Wist je dat in het Van Gogh Museum in Amsterdam het schilderij “La maison jaune” of “Het gele huis” hangt? Het is een schilderij van een huis in Zuid-Frankrijk waar de schilder in 1888 vier kamers huurde en waar hij een tijd bleef wonen. Van Gogh was enthousiast over het geel van het huis, dat een uitdaging was om te schilderen.

Wist je dat een briefje van 25 ook wel “een geeltje” genoemd werd? Deze naam ontstond doordat tussen 1861 en 1909 het bankbiljet van 25 gulden een gele kleur had. Ook toen de briefjes al lang een andere kleur hadden, bleef de naam ‘geeltje’ nog in gebruik.

Wist je dat met “een geeltje” tegenwoordig meestal zo’n geel plakpapiertje bedoeld wordt van een Post-it blok?

Wist je dat geelzucht niet een bepaalde ziekte is, maar een verschijnsel dat bij verschillende aandoeningen kan horen? Mensen die een verhoogde concentratie bilirubine in hun bloed hebben, krijgen letterlijk een gele kleur (vooral het oogwit wordt geel). Bilirubine ontstaat als een eiwit uit de rode bloedcellen wordt afgebroken. Dat kan gebeuren bij aandoeningen van de lever en van de galblaas.